چکیده
این آزمایش به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف جو بدون پوشینه با آنزیم و گاودانه خیسانده شده با آب بر عملکرد و خصوصیات لاشه جوجه های گوشتی با استفاده از ۴۵۹ قطعه جوجه گوشتی سویه راس ۳۰۸ در قالب طرح کاملا تصادفی با روش فاکتوریل ۳۷۳ با سه سطح جو بدون پوشینه با آنزیم (۰ و ۲۰ و ۴۰ درصد) و سه سطح گاودانه عمل آوری شده با آب (۰ و ۷ و ۱۴ درصد) در سه تکرار از سن ۱۴ تا ۴۹ روزگی انجام شد. در این آزمایش صفات افزایش وزن، خوراک مصرفی، ضریب تبدیل غذایی و شاخص تولید در انتهای دوره های آغازین (۱ تا ۲۱ روزگی)، رشد (۲۲ تا ۳۵ روزگی) و پایانی (۳۶ تا ۴۹ روزگی) محاسبه شد. خوراک مصرفی در پایان دوره بین تیمارهای % ۱۴ گاودانه عمل آوری شده و ۱۴% گاودانه عمل آوری شده + ۲۰% جو بدون پوشینه نسبت به شاهد از میانگین کمتری برخوردار بودند.
در بین تیمارها، کمترین و بیشترین خوراک مصرفی به ترتیب به تیمارهای ۷% گاودانه عمل آوری شده + ۴۰% جو بدون پوشینه و ۱۴% گاودانه عمل آوری شده + ۲۰% جو بدون پوشینه اختصاص داشت. ضریب تبدیل غذایی در دوره های آغازین، رشد و پایانی اختلاف معنی داری در مقایسه با شاهد نشان داد به طوری که بهترین ضریب تبدیل غذایی مربوطه به تیمار حاوی ۷% گاودانه عمل آوری شده + ۲۰% جو بدون پوشینه با ۱ / ۹۹ و باترین ضریب تبدیل غذایی با مقدار ۲/۲۸، مربوط به تیمار ۱۴% گاودانه عمل آوری شده و ۴۰% جو بدون پوشینه بود. شاخص تولید در دوره پایانی تیمار شاها با تیمار ۱۴% گاودانه عمل آوری شده + ۴۰% جو بدون پوشینه اختلاف معنی داری نشان داد (۲۸۰/۸ در برابر ۲۲۵/۲ ). پس از شاهد بهترین شاخص تولید به تیمار ۷% گاودانه عمل آوری شده + ۲۰% جو بدون پوشینه و بدترین شاخص تولید به ۱۴% گاودانه عمل آوری شده + ۴۰% جو بدون پوشینه اختصاص داشت.
مقدمه
در کشورهای مختلف به علت عدم تطابق کشت ذرت و در جهت جلوگیری مصرف بیش از حد نهاده های کشاورزی برای تولید آن و استفاده از نهاده های مزبور در تولید دیگر اقلام کشاورزی، بجای ذرت در جیره طیور، جو بدون پوشینه را جایگزین نموده اند که نتایج آزمایش های کمی و کیفی نشان دهنده موفقیت در این زمینه بوده است. لذا س طح کشت آن به سرعت در حال افزایش است. این کار علاوه بر جلوگیری از خروج ارز برای خرید دان مرغ، از مصرف بیش از حد نهاده های کشاورزی که در تولید ذرت مورد احتیاج هستند جلوگیری می کند. دانه کاودانه نیز یکی از منابع مهم داخلی می باشد که بعنوان غذای اصلی دام های اهلی مثل گاو و گوسفند مورد استفاده قرار گرفته است و هم اکنون نیز بعنوان یک منبع تأمین کننده پروتئین و انرژی در روستاها برای دام های اهلی مورد استفاده قرار می گیرد. ضمن این که این منابع جدید خوراکی باعث کاهش مصرف سویا وارداتی و همچنین صرفه جویی ارزی قابل ملاحظه ای میگردد. نتایج آزمایشات نشان داد که پروتئین خام گاودانه در حدود % ۲۲ می باشد . ولی در آزمایشات دیگری در خارج کشور میزان پروتئین گاو دانه را بیش از مقدار ذکر شده یعنی حدود ۲۶/۵ درصد گزارش کرده اند. البته با توجه به نتایج حاصله می توان میزان پروتئین خام در گاودانه را بیش از ۲۴ درصد فرض نمود ولی مهمترین مسئله میزان اسیدهای آمینه در دانه گاودانه و مقدار قابلیت هضم آن است که ۷۴ درصد اعلام شده است. به همین دلیل توصیه شده که گاودانه خام برای تغذیه طیور بکار نرود. در این آزمایش اثرات سطوح مختلف جو بدون پوشینه با آنزیم و گاودانه خیسانده شده با آب بر عملکرد و خصوصیات لاشه جوجه های گوشتی با استفاده از ۴۵۹ قطعه جوجه گوشتی سویه راس ۳۰۸ صورت گرفت.
نتایج و بحث
در دوره آغازین بیشترین خوراک مصرفی مربوط به تیمار جو بدون پوشینه ۴۰% و کمترین خوارک مصرفی مربوط به تیمار گاودانه ۷% می باشد. احتمالا دلیل کاهش مصرف جزئی خوراک در بین تیمارها به علت وجود گاودانه در جیره می باشد. در طی آزمایشی دریافتند که استفاده از گاودانه در جیره طیور گوشتی باعث کاهش مصرف خوراک می شود . در دوره رشد کمترین خوراک مصرفی مربوط به تیمار گاودانه ۱۴% + جو بدون پوشینه ۲۰% بوده و بیشترین خوراک مصرفی مربوطه به تیمار گاودانه ۱۴% می باشد. در دوره پایانی پرورش بین تیمارهای مختلف با تیمار شاهد تفاوت معنی داری وجود داشت. در بین سطوح جو بدون پوشینه آنزیم بتاگلوکاناز سبب تخریب پلی ساکاریدهای غیر نشاسته ای و از این طریق باعث افزایش انرژی قابل متابولیسم این مواد شده و باعث بهبود مصرف غذا نسبت به شاهد شده است. در ضمن عوامل مهم و موثر در مقدار مصرف خوراک تیمارها را می توان عامل مواد ضد تغذیه ای در گاودانه و خوش خوراکی ذکر کرد.
در دوره آغازین کمترین میزان افزایش وزن مربوط به تیمار ۱۴% گادانه + ۴۰% جو بدون پوشینه و بیشترین میزان افزایش وزن مربوط به تیمار ۷% گاو دانه بوده است. تیمارهای حاوی سطوح جو بدون پوشینه با آنزیم اختلاف چندانی با تیمار شاهد نداشت. این نتایج، با یافته های پیشین که عنوان می کند اثر متقابل جو بدون پوشینه با آنریم بر روی وزن معنی دار نبود.” مطابقت دارد. احتمالا وجود اختلاف جزئی بین تیمارها مربوط به خطای آزمایش می باشد. افزایش وزن در دوره رشد بین تیمار ۱۴% گاودانه + ۴۰% جو بدون پوشینه نسبت به تیمار شاهد دارای تفاوت معنی داری بوده است به طوری که تیمار ۱۴% گاو دانه + ۴۰% جو بدون پوشینه نسبت به شاهد از کمترین افزایش وزن برخوردار بوده و بیشترین افزایش وزن مربوط به تیمار ۷% گاودانه بوده و کمترین افزایش وزن مربوط به تیمار ۱۴% گاودانه ۴۰% جو بدون پوشینه بوده است. این نتایج نشان می دهد استفاده از گاو دانه در جیره جوجه های گوشتی باعث کاهش وزن می شود ولی خیساندن گاودانه اثرات ضد تغذیه ای آن را از بین می برد باعث بهبود هضم می شود. اثرات متقابل گاودانه ۱۴% و جو بدون پوشینه ۴۰% باعث کاهش مصرف خوراک عدم جذب مواد خوراکی و در نتیجه کاهش وزن می شود. اثرات متقابل گاودانه و جو بدون پوشینه در مقادیر بالا باعث عدم جذب مواد غذایی، کاهش قابلیت جذب مواد مغذی، باعث مصرف بالای آب، آبکی شدن فضولات و مرطوب شدن بستر می شود که در مجموع باعث عدم تمایل طیور در مصرف خوراک می شود. نظر به اینکه استفاده از گاودانه خام به علت داشتن مواد ضد تغذیه ای باز دارنده سبب جلوگیری از جذب سایر مواد مغذی می گردد در نتیجه شاهد کاهش وزن در جوجه هایی که از گاودانه خام استفاده کرده بودیم .
در دوره آغازین پرورش تفاوت معنی داری بین تیمارها مشاهده شد. به طوری که تیمار شاهد با تارهای ۲۰% جو بدون پوشینه، ۷% گاودانه و گاو دانه ۷% + جو بدون پوشینه ۲۰% اختلاف معنی داری داشت همچنین کمترین ضریب تبدیل مربوط به تیمار ۷% گاودانه و بیشترین ضریب تبدیل مربوط به تیمار ۱۴% گاو دانه + ۴۰% جو بدون پوشینه بود و تیمارهای ۲۰% جو بدون پوشینه و گاودانه ۷% + جو بدون پوشینه ۲۰% به ترتیب از تیمار شاهد ضریب تبدیل کمتری داشتند. دلیل این امر احتمالا به علت تأثیر جیره های گوناگونان بر روی عملکرد جوجه های گوشتی می باشد که در این دوره جوجه عادت به نحوه مصرف دان نداشتند. بهترین ضریب تبدیل مربوط به س طوح پائین گاو دانه و جو بدون پوشینه می باشد. در دوره رشد پرورش تفاوت معنی داری بین تیمار شاهد و تیمار ۱۴% گاودانه + ۴۰% جو بدون پوشینه مشاهده شد به طوری کمترین ضریب تبدیل مربوط به جو بدون پوشینه ۲۰% و بیشترین ضریب تبدیل مربوط گاودانه ۱۴%+جو بدون پوشینه % ۴۰ می باشد و به ترتیب تیمار ۷% گاودانه + ۲۰% جو بدون پوشینه و گاودانه ۷% در مقام بعدی از نظر کمترین ضریب تبدیل قرار دارند. همانطوری که از نتایج پیداست س طوح بالای جو با آنزیم سبب افزایش ضریب تبدیل می شود و همچنین اثرات سطوح پایین جو و گاودانه باعث افزایش ضریب تبدیل می شود. در تحقیقاتی متوجه شدند که جو بدون پوشینه با آنزیم در س طوح پائین ضریب تبدیل بهتری نسبت به شاهد نشان می دهد. در دوره پایانی پرورش تفاوت معنی داری بین تیمار شاهد و تیمار ۱۴% گاودانه + ۴۰% جو بدون پوشینه وجود داشت و بهترین ضریب تبدیل مربوط به تیمار حاوی ۲۰% جو بدون پوشینه و بدترین ضریب تبدیل مربوط به تیمار ۱۴% گاو دانه + ۴۰% جو بدون پوشینه می باشد و بعد از آن تیمار ۱۴% گاودانه و ۱۴% گاودانه + ۲۰% جو بدون پوشینه و ۷% گاودانه در مراحل بعدی قرار دارند. احتمالا اثرات متقابل سطوح بالای گاودانه خیسانده شده به جای سویا و جو بدون پوشینه با آنزیم به جای ذرت سبب بدتر شدن ضریب تبدیل شده است.
براساس نتایج بدست آمده در این تحقیق پیشنهاد می شود با توجه به اینکه جو بدون پوشینه و گاودانه دارای پتانسیل و عملکرد بالا می باشند و کاربرد آن در جیره غذایی جوجه های گوشتی مثبت ارزیابی شده است، به همین دلیل باید در گسترش کشت و ترویج آن به دلیل برتری های انکار ناپذیر زراعی اقدام شود. این عمل باعث کم شدن مصرف ذرت و سویا وارداتی و صرفه جویی ارزی قابل ملاحضه ای می گردد. کاربرد جو بدون پوشینه با آنزیم تا سطح ۴۰% و گاودانه خیسانده شده در آب تا سطح ۱۴% به صورت جدا در جیره جوجه های گوشتی بدون هیچ تأثیری سوئی می تواند مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از گاودانه خیسانده شده در آب تا سطح ۱۴% و جو بدون پوشینه همراه با آنزیم تا س طح ۲۰ درصد می تواند عملکرد خوبی در جوجه های گوشتی داشته و مورد استفاده قرار گیرد. قیمت تمام شده برای یک کیلوگرم وزن زنده در جوجه های گوشتی، تیمارهای آزمایشی گاودانه ۷% ، گاودانه ۱۴%، جو بدون پوشینه ۲۰%، جو بدون پوشینه ۴۰%، گاودانه ۷% + جو بدون پوشینه ۲۰%، گاودانه ۷% + جو بدون پوشینه ۴۰%، گاو دانه ۱۴% + جو بدون پوشینه ۲۰%، گاودانه ۱۴%+ جو بدون پوشینه ۴۰%، و شاهد به ترتیب ۵۵۷۷، ۵۳۹۵، ۵۳۸۶، ۵۶۴۰، ۱۳ ۵۶، ۵۳۲۰، ۵۹۷۲، ۶۱۸۵ و ۵۷۸۱ ریال می باشد که از لحاظ اقتصادی استفاده از جیره آزمایشی ۱۴% گاودانه + ۲۰% جو بدون پوشینه مقرون به صرفه تر می باشد.
بدون دیدگاه