تاثیر خوراک پری استارتر بر عملکرد رشد جوجه های گوشتی

تغذیه جوجه پس از خروج از تخم تاثیر زیادی بر عملکرد گله در پایان دوره پرورش دارد به عبارت دیگر اگر شروع پرورش گله ای با تغذیه و مدیریت مناسب و صحیح توام باشد نه تنها گله ای یکنواخت از نظر وزنی تولید می شود بلکه عملکرد آن از نظر ضریب تبدیل غذایی و میزان تلفات نیز بهینه خواهد شد لذا برای موفقیت در این امر رعایت اصول تغذیه و مدیریت به ویژه در هفته اول پرورش از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مرحله brooding در پرورش طیور به دوره ای اطلاق می شود که با جوجه ریزی آغاز و تا 14 روزگی ادامه می یابد.

این دوره یکی از مهمترین زمانها درطول دوران زندگی جوجه هاست. زنده ماندن پرنده هایی که تازه از تخم خارج شده اند به مقدار زیادی به چگونگی و سرعت انتقال آنها از هچر به محیط فارم وابسته است. در هیچ برهه زمانی دیگر، عملکرد یک مدیر فارم، اهمیت و حساسیت این دوره 14 روزه را ندارد. بروز هر گونه اشتباهی در این دوره بحرانی،‌میتواند خسارات جبران ناپذیری برعملکرد کلی گله در طول دوره پرورش و تولید وارد نماید. درک صحیح از تغییرات فیزیولوژیکی که در مدت دو هفته اول زندگی در پرنده ها رخ می دهد، اهمیت این مرحله از دوره رشد آنها را مشخص تر می‌نماید. این تغییرات در سیستمهای ایمنی، گوارشی واسکلتی حائز کمال اهمیت است.در رابطه با سیستم ایمنی انتقال آنتی بادیهای مادری از طریق جذب به موقع کیسه زرده خصوصا در دو تا سه روز اول پرورش بسیار اهمیت دارد و در رابطه با سیستم گوارشی رشد سریع و همزمان اندامهای داخلی مانند طحال، بورس، کبد ، قلب و روده ها جهت هضم و جذب خوراک مصرفی میتواند تاثیر بسزائی در رشد سریع و به موقع جوجه ها ایفاد نماید. رشد مناسب و به موقع سیستم اسکلتی و ضخیم شدن استخوانها برای قرار گیری پاها و متابولیسم ماد معدنی از اهمیت زیادی برخوردار است.

تفاوت هایی که در نحوه استفاده از غذا در جوجه های جوان وجود دارد بخاطر تطابق و سازگاری های ایجاد شده در طی انتقال از زندگی جنینی به زندگی طبیعی است. به عبارت دیگر انتقال از تغذیه مادری (جنینی) به تغذیه خارجی (دادن خوراک پیش آغازین ، آغازین ، میانی و پایانی) عامل موثری بر عملکرد و بازدهی اقتصادی جوجه گوشتی دارد. آگاهی دقیق از تکامل جنین در زمان انکوباسیون بخصوص در روزهای پایانی آن و بلافاصلهپس از تولد اهمیت زیادی دارد. نحوه تغذیه جنین و تغییرات دستگاه گوارش در دوران انکوباسیون و رشد اولیه آن پس از تفریخ یک نقش کلیدی در این مورد دارد. افزایش میزان گلوکز خون بوسیله استفاده از مواد افزودنی و غذاهای مخصوص با حداکثر نشاسته ژلاتینه شده نیز از مواردی هستند که موجب بهبود رشد اولیه جوجه می شوند.

جوجه هایی که از تخم مرغ های درشت بوجود می آیند دارای ذخایر غذایی بیشتری هستند. جوجه هایی که از تخم مرغ های مادر جوان هچ میشوند غلظت پائین تری از فسفر در کیسه زرده دارند که کلا” بعلت کمبود فسفولیپیدهای آن است. مرگ و میر اولیه در جوجه هایی که از تخم مرغ های کوچک و یا مادران جوان هچ می شوند بیشتر ازجوجه هایی است که از تخم مرغ های بزرگ متولد می شوند. دستگاه گوارش نابالغ جوجه های در حال تولد برای هضم نشاسته خیلی بیشتر از هضم چربی سازگاری دارد. محتویات کیسه زرده دارای کربوهیدرات کم و چربی زیاد می باشد و از طریق غشاء کیسه زرده جذب بدن جوجه میشوند. سوخت کامل چربی به جریان ثابت گلوکز بستگی داشته و جوجه با استفاده از گلوکونئوژنز از پروتئین برای رسیدن به این هدف استفاده می کند.

جوجه همراه با کیسه زرده بزرگی که حدود 20 درصد ازکل وزن بدن را تشکیل می دهد سر از تخم در می آورد کیسه زرده حاوی مقدار زیادی چربی و پروتئین بوده این مواد مغذی ، 50 درصد انرژی و 43 درصد پروتئین مورد نیاز جوجه را در چند روز اول زندگی تامین می کنند مواد غذایی کیسه زرده به سرعت کاهش یافته اغلب تا روز سوم کاملا جذب می شود هشتاد درصد چربی زرده در پایان نخستین روز خروج جوجه مصرف می شود میزان تری گلیسرید موجود در زرده درهنگام خروج از تخم کمتر از یک گرم بوده و اگر تری گلیسرید به عنوان منبع انرژی اولیه فرض شود بنابراین یک گرم تری گلیسرید با شرط بازده 95 درصد تنها قادر به تامین 8 تا 9 کیلوکالری انرژی متابولیسمی می باشد البته میزان نیاز جوجه به انرژی خیلی بیشتر از این حد بوده تری گلیسرید موجود در زرده به عنوان تنها منبع انرژی بعد از خروج جوجه از تخم کفایت نمی کند لذا دسترسی به غذا پس از خروج جوجه از تخم لازم و ضروری است.

تحقیقات نشان داده است که دسترسی به غذا باعث جذب سریع تر کیسه زرده می گردد با حرکت روده ها در جوجه هایی که تغذیه شده اند انتقال زرده به داخل روده سریع تر شده آلودگی ناشی از عدم جذب کیسه زرده نیز به میزان زیادی کاهش می یابد جوجه ها به طور غریزی پس از خروج از تخم به جستجوی غذا می پردازند ورشد تقریبا 24 ساعت بعد از خوردن غذا شروع می شود عدم دسترسی به غذا موجب افت چشمگیر وزن بدن می شود. . در بررسی انجام گرفته جوجه هایی که به مدت 48 ساعت غذا دریافت نکرده بودند 8/7 درصد وزن بدن خود را از دست داده وزن روده کوچک نیز 80 درصد کاهش پیدا کرد در این جوجه ها کاهش چربی و پروتئین در بافت های بدن بیشتر از سایر ترکیبات مشخص بود اما در جوجه هایی که به آب و غذا دسترسی داشتند وزن نهایی جوجه ها 500 گرم بیشتربوده وزن روده کوچک و به تبع آن سطح جذب مواد مغذی افزایش یافته بود همان طور که قبلا ذکر شد زرده نمی تواند اهمیت چندانی در تامین انرژی برای جوجه داشته باشد..

عدم دسترسی به غذا در روزهای اول پس از خروج جوجه از تخم باعث کاهش رشد پرزها روده ای و کاهش ترشح آنزیم های روده ای می گردد. با شروع مصرف غذا، فعالیت آنزیم های رشد روده ای و اندازه پرزهای روده بیشتر می شود و سلامت و رشد طیور خصوصا جوجه های جوان بهتر خواهد شد. تغذیه اولیه مناسب و استفاده از غذای پیش آغازین (pre starter )جذب بهتر زرده و بهبود جذب مواد مغذی در پرنده را به دنبال خواهد داشت. عدم تغذیه صحیح در سنین اولیه بر رشد عضلات تاثیر منفی میگذارد. این تاثیر بر عضلات سینه نسبت به بقیه عضلات مشهودتر است. از آنجا که مکانیسم تشنگی در جوجه های تازه از تخم خارج شده به خوبی توسعه نیافته است ، تا زمانی که جوجه از غذا تغذیه نکرده باشد مکانیسم تشنگی بخوبی تحریک نمی شود .لذا باید توجه داشت که مکانیسم تشنگی در طیور با مصرف غذا ( مواد مغذی و انرژی زا) تحریک می گردد لذا دسترسی به غذا در ساعات اولیه برای رسیدن به رشد مطلوب مهم است .
جوجه ها در هنگام خروج از تخم به شدت از نظر هیدارت کربن فقیر بوده بنابراین تغذیه اولیه با جیره آغازین مناسب که ذرت به عنوان یک ماده اصلی در آن استفاده شده باشد به سرعت باعث افزایش میزان هیدارت کربن در بدن جوجه میگردد در صورت تاخیر در دسترسی جوجه ها به منبع هیدارتهای کربن امکان بروز کتوز و کم آبی به وجود می آید. افزایش وابستگی به چربی برای تامین انرژی به خصوص هنگامی که با عدم دسترسی به گلوکز همراه باشد باعث بروز کتوز پیشرفته در جوجه ها می شود و تولید آب حاصل از سوخت و ساز را که از نظر رطوبت بافتی بسیار ضروری است کاهش می یابد. اگر جیره منحصرا حاوی هیدارت کربن بوده ازنظر مواد پروتئینی فقیر باشد به دلیل کمبود پروتئین اولیه، نارسایی رشد بافت های بدن در ابتدای تولد بوجود خواهد آمد بنابراین منحصرا استفاده از آرد ذرت یا نشاسته ذرت توصیه نشده است. استفاده از دان آغازین با میزان پروتئین مناسب با قابلیت جذب بالا و میزان کافی کربو هیدارات های سهل الهضم از روز اول جهت رسید به رشد مناسب و مطلوب پیشنهاد می گردد .

امروزه پلت کردن غذا در همه جای دنیا انجام می شود اما باید یاد آوری نمود استفاده از خوراک تولیدی به روش پلیت موجب ژلاتینه شدن کامل نشاسته نشده و هضم و جذب مواد مغذی موجود در خوراک در شروع پرورش با اشکال صورت میگیرد. اکسترود کردن روشی گرانتر از پلت کردن است ولی افزایش وزن بیشتری را در جوجه ایجاد می کند . در خوراک های تولیدی به روش اکسترودر به دلیل بالا بودن درجه حرارت و فشار (حرارت 110 الی 125 درجه سانتیگراد و فشار 30 الی 35 بار) مواد ضد تغذیه ای موجود در مواد اولیه مانند کنجاله سویا ، گندم ، جو و … از بین رفته و با حداکثر ژلاتین شدن نشاسته هضم و جذب مواد غذایی به حداکثر مورد نظر خواهد رسید. بکار گیری کنجاله سویا در پرنده هایی که دستگاه گوارش بالغ دارند بخوبی انجام می شود ولی بخاطر الیگوساکاریدهای غیر قابل هضم موجود در آن برای جوجه های جوان مضر بوده و می تواند در جوجه جوان عوارض گوارشی ایجاد نماید و این مسئله بر روی راندمان غذا و رشد جوجه تأثیر منفی میگذارد. ولی با اکسترود کردن خوراک حاوی کنجاله سویا ضمن بر طرف شدن مواد ضد تغذیه ای آن هضم و جذب آن افزایش می یابد.

غذایی که هنگام ورود جوجه به سالن در اختیارش قرار می گیرد برخلاف آنچه که پیش استارتر نامیده می شود بعنوان غذای 5-2 روز اول پیشنهاد می شود یعنی زمانی که بیشترین مقدار محتوای کیسه زرده به مصرف جوجه می رسد. این غذای مخصوص ممکن است گرانتر از غذای استارتر معمولی تمام شود ولی چون فقط 5-2 روز اول استفاده می شود از یک سو تأثیر خیلی کمی در قیمت تمام شده کل غذا خواهد داشت و از سوی دیگر راندمان تولید را افزایش می دهد. غذای تولید شده به روش اکستروژن در تغذیه جوجه های گوشتی علاوه بر افزایش قابلیت هضم و جذب مواد اولیه خوراک از یک سو باعث بهبودی و تکامل هرچه بیشتر سیستم های گوارشی ،ایمنی و اسکلتی جوجه های گوشتی شده و از سوی دیگر رشد، سلامت و افزایش وزن بیشتری را در فرآیند پرورش و تولید ایجاد می نماید.
نکات لازم و مفید در هنگام تغذیه خوراک پری استارتر شرکت ماه رشد از ورود جوجه در داخل سالن به مدت 4-3 ساعت آب شکر 5 درصد در اختیار جوجه قرار دهید . برای محاسبه میزان آب شکر به ازای هر قطعه جوجه CC 5 آب در نظر بگیرید. به عنوان مثال اگر تعداد جوجه شما 10000 قطعه است حداکثر 50 لیترآب را با 5/2 کیلو شکر مخلوط کنید و قبل از تخلیه جوجه در سالن آب شکر را در آبخوریهای یک روزه بریزید.
2-پس از مصرف آب شکر حداقل به مدت 24 ساعت اولیه رشد جوجه الکترولیت 1 درصد به آب آشامیدنی طیور بیفزائید (یک پاکت الکترولیت نیم کیلویی در 500 لیتر آب) . خصوصا برای جوجه هایی که از مسافت دور انتقال یافته باشند.
3-میزان رطوبت سالن در هنگام تخلیه جوجه ها می بایست 75-65 درصد باشد.
4-میزان درجه حرارت هنگام تخلیه جوجه در سالن 33-31 درجه سانتیگراد باشد.
5-تهویه میبایستی کاملا مطلوب باشد.
6-در پایان روز سوم به مدت سه روز مصرف ویتامین AD3E توصییه میشود.
7-در روز آخر به منظور عادت پذیری و قبل از مصرف دان کرامبل پری استارتر را با دان کرامبل مخلوط و در اختیار جوجه قرار دهید.